چگونه مطالب حفظ کردنی را در اتاق حافظه بچینید؟

روزی از سیمونیدس ، فیلسوف و شاعر یونانی ۵ قرن پیش از میلاد مسیح ، دعوت می شود تعدادی از شعرهایش را در مجلسی برای حضار بخواند . پس از خواندن شعرها به او می گویند ۲ نفر بیرون از مجلس قصد دیدار با او را دارند . سیمونیدس برای ملاقات با آنها از ساختمان خارج

می‌شود و دقیقا در همان وقت ، ساختمان به یک باره ویران می شود و همه ی افراد حاضر در آن مجلس زیر آوار می مانند. آن حادثه ، فاجعه ای عظیم در آن زمان بود و فاجعه ی بزرگ دیگر این که هیچ کس قادر به شناسایی اجساد نبود. در آن موقعیت ، سیمونیدس تنها بازمانده ی آن مجلس بود و دست به کاری شگرف زد . او با مجسم کردن مجلسی که در آن شعرهایش را قرائت کرده بود توانست جای یک یک افراد را در آن سالن مشخص کند و به این شکل موفق به شناسایی اجساد بر حسب مکانشان شدند.

تکنیک اتاق حافظه ، اتاق رومی یا method of loci یکی از تکنیک های جالب و کارآمد برای افزایش توان حافظه در موقعیتی است که می خواهید فهرستی را حفظ کنید.

مثلا فرض کنید قرار است فهرستی از پستانداران از جمله دلفین،خفاش،فیل،میمون،خرس،گوزن و انسان را حفظ کنید . برای استفاده از اتاق حافظه لازم است مکانی را که همه ی اجزایش به خوبی برایتان آشناست و جای دقیق همه ی وسایل موجود در آن را می دانید ، در ذهنتان تداعی کنید. سپس باید هر یک از این تکالیف حافظه را به یکی از اجسام موجود در آن مکان ربط دهید . مثلا اتاق شخصی خودتان را با همه ی اجزا و وسایل موجود در آن بصورت رنگی و چنانچه محرک های حسی دیگری هم وجود دارد، همراه با آن محرک ها (مثلا عطر خاصی که اتاقتان می دهد یا نرمی فرش کف اتاق) در ذهن تداعی می کنید. سپس ۶ جسم موجود در اتاقتان را به عنوان محرک های حافظه که قرار است با ۶ حیوانی که نام بردیم مرتبط شوند انتخاب می کنید. بهتر است این اجسام خیلی کوچک (مثل پاک کن روی میز) یا خیلی نزدیک به هم (مثل میز و صندلی) نباشند. اگر برایتان مهم است کلمات را به ترتیب به یادآورید لازم است اشیائی که در اتاق انتخاب می کنید هم با ترتیب و نظم خاصی (مثلا از راست ترین نقطه ی اتاق به سمت چپ یا از کنار پنجره در جهت عقربه های ساعت) قرار گرفته باشند.

اجسامی که برای آن حیوانات در اتاقتان انتخاب کردید می توانند لیوان آب روی میز،جالباسی،تخت خواب،کتابخانه،پرده،یکی از دیوارهای اتاق و آینه باشند.حالا باید هر یک از حیوانات را به یکی از این محرک ها مرتبط سازیم. مثلا دلفین به شدت کوچکی را لیوان آبتان می بینید که سعی می کند با بالا و پایین پریدن در لیوان نظرتان را جلب کند.بعد از آن خفاشی را می بینید که وارونه به جالباسی آویزان و شده و سپس فیلی که روی تخت شما خوابیده و سعی می کند همه ی بدنش را زیر پتوی کوچک شما جا دهد. کنار تخت،کتابخانه تان قرار دارد و میمونی مقابل کتابخانه بر زمین نشسته و به طرز مسخره ای کتاب هایتان را ورق می زند. بعد خرسی را می بینید که تلاش کرده پشت پرده ی شما مخفی شود اما موفق نشده . کنار پرده ، روی دیوار اتاق ، شاخ های گوزنی بیچاره نصب شده و در آخر تصویر خودتان را در آینه می بینید.

“تونی بوزان” در کتاب حافظه درخشان درباره ی این تکنیک می گوید:

اعتقاد به اینکه این اتاق برای شماست باعث می شود ذهن و حافظه طوری عمل کند که اگر بخواهد می تواند همه ی رمزها را به دست آورد.

ویژگی مثبت دیگری که در این تکنیک وجود دارد این است که باعث می شود از هردو نیمکره ی مغزتان استفاده کنید.نظم و دقت در رمزگذاری و ربط دادن آن ها با اطلاعاتی که می خواهید حفظ کنید به نیمکره ی چپ و تخیل،زیبایی،فضاسازی ذهنی و استفاده از رنگ و بو و اصوات به نیمکره ی راست مربوط می شود.

این تکنیک هیج حد و مرزی ندارد و شما می توانید با اندکی خلاقیت ، انواع اطلاعات را در ذهنتان مصور کرده و در اتاق حافظه قرار دهید.مثلا اگر دانشجوی رشته ی روانشناسی هستید و باید ویژگی ها و علایم اختلالات روانی مثل پارانوئید ، اسکیزوفرنی ، اوتیسم و … را به یاد بسپارید ، می توانید خانه تان را اتاق حافظه قرار دهید و در هر اتاق چندنفر را در جاهای مختلف تصور کنید که در حال نشان دادن علایم این اختلالات هستند.

برای استفاده از این روش،باتوجه به نوع اطلاعاتی که می خواهید حفظ کنید و حجم آنها می توانید از اتاق شخصی خود، منزلتان ، باغ یا بوستانی که زیاد به آنجا می روید، ساختمان دبیرستان یا دانشکده ، محله ی زندگیتان، خیابان های شهر و … به عنوان اتاق حافظه استفاده کنید. هر قدر شناخت شما بر این مکان ها و تصویری که از آن ها در ذهنتان مجسم می کنید قوی تر باشد، یادآوری آسان‌تر خواهد بود. همچنین بهتر است ارتباطی که بین اطلاعات و محرک های محیطی برقرار می‌کنید دارای طنز، عجیب و غریب و جالب توجه باشد.