تست بلبین Belbin ، آزمونی برای تیم سازی است. این تستِ رفتار محور، به مدیران و رهبران کمک می‌کند تا تیم‌های کارآمدی بسازند و به اعضای تیم کمک می‌کند تا با شناخت نقش تیمی خود، وظایفی را به عهده بگیرند که بیشترین انطباق را با انگیزه و اهدافشان داشته باشد.
نحوهٔ انجام تست بلبین
در هر گروه سوالی، 8 جمله نوشته شده است. شما باید 10نمره را بین این 8 جمله تقسیم کنید. به نحوی که جمع نمره‌ای که به گروه 8تایی می‌دهید، 10 باشد. خود فایل اکسل با رنگ قرمز به شما ارور می‌دهد. چالش شما اولویت‌سنجی بین جملات است. ابتدا جملاتی که هیچ ربطی به شما ندارند را صفر بدهید و سپس بین آنهایی که مانده‌اند، 10نمره را پخش کنید. برای هر گروه سوال، این کار را تکرار کنید. در نهایت در شیت دوم فایل اکسل ببینید کدام شخصیتهای شما بالاترین نمره را گرفته‌اند؟
دانلود محصول
تست بلبین
فایل اکسل
تست بلبین دقیقا چیست؟
چه چیزی ضامن موفقیت یک تیم است؟
آیا فقط کنار هم بودن جمعی از متخصصین، به معنای دستیابی به پیروزی است؟
تصور کنید اگر اعضای یک تیم در عین داشتن تخصص، نقاط ضعف یکسانی داشته باشند چه اتفاقی میافتد؟ این نقاط ضعف چندین برابر شده و در کل تیم منعکس می‌شود. به همین ترتیب، اگر اعضای تیم نقاط قوت یکسانی داشته باشند، ممکن است به‌جای همکاری و انجام مسئولیت‌شان، در رقابتی ناسالم با یکدیگر قرار بگیرند.
اینجاست که نقش تیمی برای رسیدن تیم به تعادل و موفقیت، اهمیت خود را نشان می‌دهد.
رهبران تیم و متخصصان توسعه تیم اغلب از مدل بلبین برای کمک به ایجاد تیم‌های متعادل استفاده میکنند.
دکتر مردیت بلبین با سالها مطالعه و بررسی بر روی کار گروهی، به 9 نقش تیمی رسید که میتواند زمینهساز موفقیت یک تیم باشد.
او نقش تیمی را اینگونه تعریف می‌کند:
|
بلبین معتقد است: “انواع رفتاری که افراد از خود نشان می‌دهند بی‌نهایت است. اما دامنهٔ رفتارهای اثربخشی که به عملکرد تیم کمک میکنند، محدود است.” او این رفتارها را در قالب سه گروه اصلی (نقشهای تفکرگرا، نقشهای عملگرا و نقشهای انسانگرا) و 9 سبک رفتاری یا همان نقش تیمی دسته‌بندی می‌کند:
- ایدهپرداز (تفکرگرا)
- ارزیاب (تفکرگرا)
- متخصص (تفکرگرا)
- موتور محرک (عملگرا)
- مُجری (عملگرا)
- تمام‌کننده (عملگرا)
- راهبر (انسانگرا)
- تسهیلگر (انسانگرا)
- جستجوگر (انسانگرا)
تحقیقات بلبین و همکارانش نشان می‌دهد تیم‌هایی که با ترکیب این نقشهای تیمی به تعادل رسیده‌اند نسبت به تیم‌هایی که بدون توجه به سبک رفتار افراد و تنها بر اساس تخصص گرد هم آمده‌اند، موفق‌تر هستند.
به کمک تست بلبین رهبران و مدیران این امکان را دارند که از نقاط قوت اعضای تیم خود به بهترین شکل بهره ببرند. همچنین هر فرد با درک نقش خود در یک تیم، میتواند نقاط قوت خود را توسعه دهد و نقاط ضعف خود را به‌عنوان یک عضو تیم مدیریت کند و در نتیجه نحوه مشارکت خود را در تیم بهبود ببخشد.
نقشهای 9گانه بلبین
نقشهای تفکرگرا:
ایده پرداز: ایده‌پردازان عضو مبتکر و خلاق تیم هستند. آنها اغلب ایدهها و رویکردهای متفاوتی ارائه می‌دهند و در حل مشکلات به روشهای شگفت‌انگیز و غیرمتعارف مهارت دارند. اکثر مدیران از حضور افراد ایدهپرداز در تیمشان بسیار استقبال میکنند؛ زیرا تفکر خلاق و راهحلهای نوآورانه همان چیزی است که باعث رشد و پیشرفت یک تیم می‌شود. مانند دو نقش تفکرگرای دیگر، ایده‌پردازان معمولاً درون‌گرا هستند و ترجیح می‌دهند به‌تنهایی و جدا از تیم کار کنند.
نقاط قوت: خلاق، نوآور، آزاداندیش و قادر به حل مسائل پیچیده و چالش‌برانگیز هستند.
نقاط ضعف احتمالی: نسبت به انتقاد حساس هستند. ممکن است محدودیت‌ها را نادیده بگیرند. غیرعملیاتی هستند و کارکردن با آنها ممکن است برای برخی افراد سخت باشد.
ارزیاب: تجزیه‌وتحلیل دقیق و ارزیابی استراتژیک ایدهها، وظیفهٔ ارزیاب‌هاست. آنها بر اساس شواهد و داده‌ها و تفکر منطقی خود میتوانند مزایا و معایب یک تصمیم را به روشی عملی ارزیابی کنند. اگر چالشی در پروژه به وجود بیاید که نیاز به تحلیل پیشرفته داشته باشد، ارزیاب‌ها با دقت تمام زوایا و احتمالات مختلف را در نظر می‌گیرند و سپس راهحلهای روشنگرانه‌ای ابداع میکنند. این افراد معمولاً جدی و منطقی هستند و رسیدن به هدف برایشان پراهمیت است.
نقاط قوت: باهوش و دارای تفکر تحلیلگر و استراتژیک هستند که آنها را برای تصمیم‌گیری منطقی مجهز می‌کند.
نقاط ضعف احتمالی: رهبری ضعیفی دارند. گاهی ممکن است بیش از حد منطقی، فاقد انگیزه و در تصمیم‌گیری کند باشند.
متخصص: متخصصان دانشی عمیق در یک حوزه خاص را به تیم می‌آورند. آنها به‌عنوان مرجع در مواقعی که نیاز به تخصص فنی و عملی باشد، نظرات ارزشمندی ارائه می‌دهند. متخصصان ممکن است ترجیح دهند در محیط تیمی کار نکنند و به‌عنوان مشاور در کنار تیم باشند. وظیفه آنها اغلب ارائه پشتیبانی فنی به هم‌تیمی‌ها و مشتریان است.
نقاط قوت: متخصص، متعهد، حرفهای و منبعی عمیق از دانش در حوزهای خاص هستند.
نقاط ضعف احتمالی: ممکن است بیش از حد روی نکات فنی تمرکز کنند. متخصصان اغلب مشارکت‌های خود را به حوزه تخصصی خود محدود میکنند و گاهی فاقد مهارتهای تعامل اجتماعی با دیگر همکاران خود هستند.
نقشهای عملگرا:
موتور محرک: محرکها افرادی پویا، باانگیزه و برون‌گرا هستند که میتوانند شور و اشتیاق را به اعضای تیم القا کنند. ازآنجایی‌که رسیدن به نتیجه برای محرکها بسیار اهمیت دارد و در شرایط بحرانی قاطعانه عمل میکنند، برای ایفای نقشهای مدیریتی بسیار مناسب‌اند. آنها از به چالش کشیدن وضعیت موجود استقبال میکنند تا بهترین راهحلها را برای مشکلات و عبور از موانع بیابند و فرصتهای جدیدی برای تغییر خلق کنند.
نقاط قوت: پویا، اهل رقابت و جاهطلب هستند. آنها توانایی حل مسئله و انگیزه و شجاعت لازم برای مقابله با چالش‌ها را دارند.
نقاط ضعف احتمالی: ممکن است با افرادی که جاهطلبی کمی دارند دچار اصطکاک شوند. احتمال دارد گاهی برای رسیدن به نتیجه پرخاشگری کنند و احساسات دیگران را جریحه‌دار کنند.
مجری: مجریها افرادی عملیاتی و کوشا هستند که تضمین میکنند ایدهها و اهداف انتزاعی، به اقدام‌ها و موفقیت‌های ملموس تبدیل شوند. آنها بسیار منضبط و وظیفه‌شناس هستند و برنامه‌ریزی میکنند که چه کاری و چگونه باید انجام شود. هرچند آنها معمولاً روشهای ثابت برای انجام کارها را ترجیح می‌دهند، اما اگر بتوانید به آنها ثابت کنید که اعمال تغییر با نتایج مثبتی همراه است، احتمالاً متقاعد می‌شوند.
نقاط قوت: فداکار و قابل‌اعتماد هستند. ایدهها را به عمل تبدیل میکنند و اقدامات لازم برای انجام کارها را سازماندهی میکنند.
نقاط ضعف احتمالی: معمولاً در مقابل تغییر و اجرای روشهای جدید مقاوم و سرسخت هستند که ممکن است منجر به لجبازی شود. اگر تغییر را بپذیرند احتمالاً به‌کندی با برنامه جدید احساس راحتی خواهند کرد.
تمام‌کننده: تمام‌کننده‌ها افرادی درون‌گرا و جزئی‌نگر هستند که عهدهدار تضمین کیفیت یک پروژه هستند. آنها اغلب کاملگرا هستند که با دقت در جزئیات، محصول و خدمت را خطایابی میکنند. این کاملگرایی علاوه بر اینکه ضامن کیفیت نهایی محصول است، باعث می‌شود که آنها از هم‌تیمی‌های خود نیز توقع تحویل کاری بینقص در موعد مقرر را داشته باشند. داشتن معیارهایی با استاندارد بالا سبب می‌شود که تمام‌کننده‌ها به‌جای سپردن وظایف به دیگران، ترجیح دهند تمام وظایف نهایی را خودشان انجام دهند.
نقاط قوت: پرتلاش، وظیفه‌شناس، منظم و کاملگرا هستند. کیفیت و انجام کار در زمان مشخص شده برایشان بسیار پراهمیت است.
نقاط ضعف احتمالی: معمولاً بیش از حد نگران هستند. تمایلی به واگذارکردن کارها به دیگران ندارند. ممکن است گاهی کاملگرایی افراطی داشته باشند.
نقشهای انسانگرا
راهبر: راهبرها بر اهداف تیم متمرکز هستند و وظیفهٔ هدایت تیم را بر عهده دارند. آنها مهارتهای ارتباطی بسیار خوبی دارند و معمولاً در پست‌های مدیریتی قرار دارند؛ اما سبک مدیریتی آنها با نقش موتور محرک متفاوت است. افرادی که نقش موتور محرک دارند، مدیریتی بر مبنای دستورالعمل‌ها دارند؛ اما راهبرها رویکرد مدیریتی دموکراتیک‌تری دارند که باعث تقویت و بهبود ارتباط بین اعضای تیم می‌شود. آنها معمولاً در شناسایی استعدادها در یک تیم خوب عمل میکنند و برایشان مهم است که از نقاط قوت هر یک از اعضا به‌درستی استفاده شود. راهبرها در واگذاری وظایف و مسئولیت‌ها تبحر دارند؛ اما گاهی همین امر باعث می‌شود خودشان کار زیادی برای انجام‌دادن نداشته باشند و دیگر اعضا احساس کنند که تعادل مسئولیت در تیم وجود ندارد.
نقاط قوت: آرام، صبور، با اعتمادبه‌نفس و خوش‌اخلاق هستند. اهداف را شفاف میکنند و برای هدایت تیم به سمت هدف، وظایف را به بهترین شکل بین اعضا تقسیم میکنند.
نقاط ضعف احتمالی: گاهی بیش از حد وظایف را به دیگران محول میکنند و کار کمی برای خود باقی می‌گذارند.
تسهیلگر: تسهیلگرها مانند یک میانجی در تیم عمل میکنند. آنها نقش مذاکره‌کننده و شنونده‌ای خوب را در تیم دارند که به افراد کمک میکنند تا اختلافات و تعارضات بین خود را برای رسیدن به یک هدف مشترک، از میان بردارند. تسهیلگرها برونگراهایی با روحیهٔ ملایم، سازگار و دوستانه هستند که بین اعضای تیم محبوبیت دارند و سعی میکنند تیم را منسجم نگه دارند. آنها میتوانند به طور مؤثر با افراد مختلف تعامل داشته باشند و با تغییرات ناگهانی کنار بیایند. برای تسهیلگرها مهم است که اعضای تیم احساس کنند حرفشان شنیده می‌شود و بیشتر نگران حفظ جو مثبت در تیم هستند؛ ازاین‌رو اغلب نیازهای دیگران را بر نیازهای خود مقدم می‌شمارند.
نقاط قوت: منعطف، شنونده خوب، فهیم، دلسوز و همدل هستند. هدفشان جلوگیری از ایجاد اصطکاک و درگیری بین اعضای تیم است.
نقاط ضعف احتمالی: ممکن است در شرایط حساس و پرفشار نتوانند تصمیم بگیرند و در موضع بیطرف بمانند.
جستجوگر: جستجوگرها برونگراهایی کنجکاو هستند که مهارت شبکهسازی دارند. هرچند ممکن است خودشان ایدههای جدیدی ارائه نکنند؛ اما در کشف فرصتها و افکار نو و عرضه آنها به تیم تبحر دارند. جستجوگرها به دنبال یافتن گزینه‌های مختلف، بهبود روابط و مذاکره با ذینفعان هستند که منجر به پیشرفت تیم می‌شود.
نقاط قوت: پرشور، کنجکاو و مذاکرهکنندههای خوبی هستند. آنها میتوانند روابط خوبی در راستای اهداف تیم بسازند.
نقاط ضعف احتمالی: ممکن است بیش از حد خوش‌بین باشند و به‌سرعت علاقه و شوروشوق اولیه خود را از دست می‌دهند.
یک رهبر خوب با اعضای تیمش مانند بازیگران روی صحنه رفتار می‌کند. باید بازیگری وارد و بازیگری خارج شود. لازم نیست همه به طور هم‌زمان روی صحنه باشند.
مردیت بلبین
چگونه می‌توان از نقشهای تیمی بلبین برای بهبود عملکرد تیم استفاده کرد؟
وقتی نوبت به مدیریت یک تیم می‌رسد، دانستن اینکه با چه تیپ‌های شخصیتی کار می‌کنید میتواند فوق‌العاده مفید باشد. استفاده از تست بلبین به شما این امکان را می‌دهد که نه‌تنها تیم‌های متعادلی را با طیف وسیعی از مهارت‌ها گرد هم بیاورید، بلکه یاد میگیرید چگونه وظایف را به بهترین نحو محول کنید، نقشها را مدیریت کنید و با هر یک از اعضا مطابق نقششان تعامل داشته باشید.
نکتهٔ مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که همیشه لازم نیست تمام این 9 نقش به طور هم‌زمان در تیم حضور داشته باشند. شما ابتدا باید اهداف تیم را مشخص کنید و بعد از آن در مورد چگونگی و زمان استفاده از هریک از این نقشها تصمیم بگیرید. حتی ممکن است یک نفر قابلیت پذیرش بیش از یک نقش تیمی را داشته باشد.
برای مثال، فرض کنید ترکیب تیم شما به این صورت است:
امیر، یک برون‌گرا و علاقهمند به جزئیات است که در تفکر خارج از چارچوب توانایی دارد.
لیلا، شخصیت رهبریکننده دارد و با همه کنار می‌آید.
حسین، کارشناس فناوری اطلاعات و دارای ذهنی تحلیلگر است.
حمید، یک خلاق آرام است که ایده‌هایش قبلاً پروژههای بزرگی را به موفقیت رسانده است.
زهره، شخصیتی کوشا با روابط اجتماعی خیلی خوب دارد.
این پنج شخصیت میتوانند 9 نقش تیمی بلبین را پوشش دهند:
امیر: موتور محرک، تمام‌کننده
لیلا: راهبر، تسهیلگر
حسین: ارزیاب، متخصص
حمید: ایدهپرداز
زهره: مجری، جستجوگر
چنین تیمی همهٔ مهارت‌ها و منابع موردنیاز برای موفقیت را دارد، اما همچنان برای دستیابی به نتایج عالی باید به طور مؤثر مدیریت شود.
یک مدیر خوب ممکن است ترجیح دهد به ایدهپرداز درون‌گرایی مانند حمید فضایی بدهد تا ایده‌هایش را دور از گروه شکل دهد، نه اینکه او را قبل از تکمیل ایدههای خلاقانهاش در مقابل منتقدی مانند امیر یا در معرض ارزیابی حسین قرار دهد.
مجری و جستجوگری مانند زهره ممکن است به یک برنامه زمانی انعطاف‌پذیر برای حضور در محیط کار و خارج از آن نیاز داشته باشد تا بین شبکهسازی و پیشبرد اهداف پروژه تعادل برقرار کند. در همین حال، راهبر و تسهیلگر تیم، لیلا، برای نظارت بر پروژه و اطمینان از اینکه همه در جهت یک هدف کار میکنند، به تماس منظم با همه همکارانش نیاز دارد.
در تیم‌های کوچک‌تر که نمی‌توان همه نقشهای تیم بلبین را داشت، به دقت فکر کنید که کدام نقشها اولویت دارند. اگر پروژهٔ شما نیاز به خلاقیت ندارد ممکن است به ایدهپرداز و موتور محرک نیازی نداشته باشید و در عوض می‌توانید افرادی را برای ایفای نقشهای عملیاتی مانند متخصص، مجری و راهبر جذب کنید.
مزایا و معایب نقشهای تیمی بلبین
نقشهای تیمی بلبین الگویی مفید برای به حداکثر رساندن عملکرد تیم‌ها ارائه می‌دهد. با درنظرگرفتن نقاط قوت و ضعف هر فرد، رهبران و مدیران میتوانند تیم‌های خود را به‌گونه‌ای سازماندهی کنند که از استعدادهای همه استفاده کند و همکاری سازنده و خلاقانه را تقویت کند.
با این حال، محدودیتی هم برای این مدل وجود دارد: نقشهای مشخص شده توسط بلبین مربوط به کار تیمی و مشترک است و لزوماً نحوه عملکرد و شخصیت افراد در پروژههای مستقل و خارج از تیم را توصیف نمی‌کند.
همچنین دانستن نتیجه این تست ممکن است باعث شود افراد از کارهایی که به آنها سپرده می شود سر باز زنند و مانع رشد و تجربه کارهای جدید بشوند. برای مدیران نیز ممکن است باعث قضاوت‌های نادرست از توانمندی‌های نیروهای انسانی شان شود.
شما لایق موفقیت هستید
کار، سهم زیادی از عمر ما را به خود اختصاص می‌دهد و به همین علت داشتن رضایت شغلی در احساس ما نسبت به زندگی نیز تأثیرگذار است. قرارگرفتن در نقش و موقعیت شغلی که متناسب با شخصیت ما باشد یکی از عوامل مهم در رسیدن به حس رضایت شغلی است.
ازآنجایی‌که رسالت مرتا راهنمایی و همراهی شما برای رسیدن به جایگاه مناسب خودتان است، سعی کردهایم تمام ابزار لازم برای موفقیت را برای شما فراهم کنیم؛ از خودشناسی و هدف‌گذاری و مشاوره گرفته تا تست‌های متنوع و معتبر در جهان.
پس شما فقط به قله فکر کنید، ما مسیر را برایتان هموار می‌کنیم.
درخواست مشاوره
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این دوره درخواست مشاوره خود را ارسال کنید و یا با ما در تماس باشید.
درخواست مشاوره
قوانین ثبت دیدگاه
از ارسال پیام های تبلیغاتی خودداری کنید. از ارسال هرگونه محتوای مخالف با قوانین جمهوری اسلامی خودداری کنید.