چگونه باید یک کتاب داستانی را خواند؟

تا به حال شده بخواهید کتابی با موضوع جدید را شروع کنید، اما نتوانید کتاب را راحت بخوانید و مدام فکر کنید این کتاب برایتان دشوار است؟ خوب دلایلی بسیاری وجود دارد تا بفهمیم چرا با بعضی کتاب‌ها راحت ارتباط برقرار می­‌کنیم و با بعضی کتاب‌ها اصلا و ابدا نمی‌­شود ارتباط برقرار کرد؟

نحوه برقراری ارتباط با کتاب داستانی

ساده‌ترین جواب این است که هر کتابی موضوع خاص خودش و هر موضوعی روش مطالعه خاص خود را دارد. بنابراین اگر بتوانیم یاد بگیریم هر عنوانی چطور خوانده می‌­شود مشکل تا حدی حل می­‌گردد. مورتیمر ادلر و چارلز لینکن‌وندورن در پاسخ به این سوال ما در کتاب چگونه کتاب بخوانیم، در فصل‌های متفاوت روش مطالعه کتاب‌های متفاوت را بررسی می‌­کنند که در این جا به نقل برش‌هایی از آن می­‌پردازیم.

اولین تذکر برای خواندن داستان، این است که داستان را سریع بخوانید و خود را در آن غرق کنید. کمال مطلب آن است که کتاب را درک نشست بخوانید، گر چه این کار برای افراد پر مشغله به خصوص اگر داستان طویل باشد امکان پذیر نیست، با وجود این باید باید تلاش کنید وقتی را که صرف خواندن یک کتاب خوب می‌کنید، حتی المقدور کوتاه سازید و از این طریق به کمال مطلوب نایل شوید. در غیر این صورت وقایع داستان را فراموش می‌کنید، وحدت موضوع طرح داستان را از یاد می‌برید و سر در گم می‌شوید. 

داستان را سریع بخوانید!

بعضی از خوانندگان وقتی که از داستانی خوششان بیاید، دوست دارند آن را آهسته بخوانند. همچنین با تأنی از آن می‌گذرند و تا جایی که ممکن است خواندن آن را طولانی می‌کنند. در این صورت این خوانندگان احتمالا کتاب را برای آن نمی‌خوانند تا احساسات ناخودآگاهشان را در مورد وقایع و شخصیت‌ها سیراب کنند.

گفتیم داستان را سریع و به شکلی بخوانید که کاملا غرق در آن شوید. بگذارید که شخصیت های کتاب در فکر و روح شما رسوخ کنند. اگر حوادث داستان را باور ندارید موقتاً این تردید را مسکوت بگذارید. قبل از اینکه بفهمید چرا شخصیتی کاری را انجام داده است او را نکوهش نکنید. تا جایی که ممکن است سعی کنید در دنیای او زندگی کنید نه دنیای خودتان، در دنیای اوست که بسیاری اعمال قابل فهم می‌شود. تا مطمئن نشده‌اید که تا حد امکان کوشیده‌اید که در دنیای او زندگی کنید، راجع به آن دنیا داوری نکنید.

دنبال کردن این قاعده آن امکان را به وجود می‌آورد که سوال ” به طور کلی کتاب راجع به چیست؟” پاسخ داده شود. به وحدت موضوع کتاب نمی‌توانید پی ببرید مگر آنکه کتاب را به سرعت بخوانید. به علاوه از جزئیات کتاب سر در نمی‌آورید مگر اینکه به طور جدی کتاب بخوانید.

یکی از دلایلی که چرا داستان برای بشر ضروری است این است که داستان بسیاری از نیازهای ناخودآگاه و خودآگاه را برآورده می‌سازد. اگر داستان فقط روی ذهن خودآگاه تاثیر داشت، اهمیتی مانند ارزش کتاب‌های تشریحی داشت. اما اهمیت دیگر داستان این است که روی ضمیر ناخودآگاه نیز تاثیر می‌گذارد.

بی‌دلیل دوست داشتن کتاب

در شرایط معمولی بدون اینکه دلیلش را بدانیم از بعضی افراد خوشمان می‌آید و بعضی را دوست نداریم؛ بحث در این مورد بسیار پیچیده است. اگر در داستانی چنین افرادی پاداش ببینند و یا مجازات شوند، ممکن است له یا علیه کتاب بیش از آنچه که از نطر هنری سزاوار باشد احساسات خود را ابراز کنیم.

تقریبا در وجود همه افراد بشر سادیسم و مازوخیسم آگاهانه‌ایی وجود دارد. هنگام خواندن نوول، وقتی که غالب یا مغلوب یا حتی هر دو، احساس همدردی می‌کنیم این حالت در ما اقناع می‌شود. در هر صورت بدون اینکه واقعا بدانیم چرا یا بدون اینکه دلیلش را مشخص کنیم، تمایل داریم فقط بگویم «این نوع کتاب» را دوست داریم.

بالاخره چنین گمان می‌کنیم که دنیایی که ما می‌شناسیم ستمگر و بی انصاف است. چرا مردم خوب در عذاب و اشخاص بد خوشبخت هستند؟ دلیلش را نمی‌دانیم و نمی‌توانیم بدانیم، ولی این واقعیت سبب اضطراب فراوان برای همه می‌شود. در داستان این وضع ناخوشایند و آشفته تعدیل می‌شود و این مسئله بی‌نهایت خرسند کننده است.

بنابراین باید هنگام نقد داستان پیوسته دقت کنیم که میان کتابهایی که نیاز ناخودآگاه خاص ما سیراب می‌کنند (منظور کتابهایی است که سبب می-شود بگوییم این کتاب را دوست دارم ولی واقعا نمی‌دانم چرا) با کتابهایی که نیازهای ناخودآگاه عمیق تقریبا همگان را اقناع می‌کنند فرق بگذاریم. نوع دوم این کتاب‌ها بدون شک در طی قرن‌ها و نسل‌ها پایدار خواهد ماند.

زندگی در دنیای داستان‌ها

تا زمانی که انسان، انسان است. این کتاب او را ارضا می‌کنند و به او چیزهایی می‌دهند که احتیاجات او را برآورده می‌کنند. چیزهایی مانند اعتقاد به عدل و نیروی فهم، وی را از اضطراب رهایی می‌بخشند. ما نمی‌دانیم و نمی‌توانیم مطمئن باشیم که دنیای واقعی خوب است یا خیر. اما دنیای داستان‌های واقعا خوب به طریقی خوب‌اند. دوست داریم که تا حد امکان در دنیای آنها زندگی کنیم.

از شما دعوت می‌کنم که یک رمان خوب بخوانید